کنکور در کشورهای مختلف

کنکور

کنکور به فرانسوی: (Concours)، نام آزمونی است که برای سنجش دانسته‌های علمی داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها، در برخی کشورها مانند ایران، چین، ترکیه و کره جنوبی برگزار می‌شود در صورتی که این نوع آزمون‌ها در کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا برگزار نمی‌شود.

کنکور در ايران

کنکور سراسری

در ایران، سازمان سنجش آموزش کشور که سازمانی تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، متولّی اصلی برگزاری کنکور سراسری برای ورود به دانشگاه‌های دولتی است. این آزمون در هر سال یک بار در ماه تیر برگزار می‌شود و از سال 1391 به صورت یک مرحله‌ای و برای پنج گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، زبان‌های خارجی و هنر به‌طور جداگانه برگزار شد.

اوّلین کنکور ایران در سال 1348 برگزار شد و 47٫703 نفر داوطلب در آن شرکت کردند. سؤالات اوّلین دوره کنکور، به صورت سؤالات جواب کوتاه طرّاحی شده بود. آزمون سال 1397، پنجاهمین آزمون کنکور ایران بود.[]

در سال‌های اخیر، توجه داوطلبان کنکور به رشته تجربی بیش از پیش شده‌است به طوری که تعداد شرکت کنندگان داوطلبان در کنکور تجربی در سال 1395 به 519 هزار و 488 نفر رسید. این در حالی است که در همین سال تعداد شرکت کنندگان کنکور ریاضی فیزیک به 162 هزار و 879 نفر و تعداد شرکت کنندگان کنکور علوم انسانی به 161 هزار و 500 نفر و تعداد شرکت کنندگان کنکور هنر 54 هزار و 697 نفر و در کنکور منحصراً زبان به 115 هزار و 710 نفر رسیده‌است. طبق این آمار تعداد شرکت کنندگان کنکور تجربی در سال 95 بیش از 3 برابر داوطلبان کنکور ریاضی فیزیک و علوم انسانی می‌باشد. علت این امر بازار کار رشته های تحصیلی تجربی است اما متاسفانه با توجه به آمار، تعداد پزشک‌ها بیشتر از بیماران خواهد شد و همچنین با توجه به افزایش بهداشت جهانی اشباع شدن بازارکار این رشته‌های محبوب دور از ذهن نیست.از نکات جالب کنکور احتمال قبولی متقاضیان با توجه به تعداد داوطلبین و ظرفیت دانشگاه‌‌ها است که به شرح زیر است: تجربی 24٪ ریاضی 118٪ انسانی 90٪ هنر 41٪ زبان 27٪

در آمار نهایی ثبت نام کنندگان داوطلبان کنکور سراسری 96 مشخص شد که تعداد 929 هزار و 791 نفر در مجموع ثبت نام کرده‌اند که پیشتازی داوطلبان کنکور تجربی نیز همچون سال‌های گذشته ادامه داشت که طبق آن 580 هزار و 301 داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی، 148 هزار و 429 نفر در گروه آزمایشی علوم ریاضی، 184 هزار و 122 نفر در گروه آزمایشی علوم انسانی، 10 هزار و 485 نفر در گروه آزمایشی هنر و 6454 داوطلب نیز در گروه آزمایشی زبان‌های خارجی ثبت نام کرده‌اند. قبولی در دانشگاه های دولتی دشوار است و بسیاری از داوطلبین به علت استرس های مربوط به قبولی در کنکور آسیب‌های روحی وجسمی میبینند. آنچه قابل توجه است این است که شرایط قبولی در کنکور در ایران برای تمامی افراد یکسان نیست و در بسیاری از موارد ممکن است فردی با تراز علمی کمتر جایگاه علمی بهتری بدست آورد سهمیه‌ها (منطقه و ایثارگری) تاثیر به سزایی در قبولی افراد داراست لذا ممکن است برابری در کنکور مورد توجه نباشد.به همین علت بسیاری عدالت و رقابت سالم در این ازمون را زیر سوال میبرند.چرا که عده ی قابل توجهی از دانشجویان رشته های پرطرفدار و حساس را داوطلبینی تشکیل میدهند که درصد های مطلوب و کافی برای قبولی را بدست نمی اورند.

طبق گزارش رسمی سازمان سنجش در کنکور سال1397تعداد یک میلیون و 11 هزار و 360 نفر داوطلب شرکت کرده‌اند.[]

دروس اختصاصی گروه‌های آزمایشی مختلف عبارت‌اند از:

•          علوم ریاضی و فنی:

ریاضیات (شامل: ریاضی 1،حسابان 1،حسابان 2،هندسه (2،1و 3)آمار و احتمال و ریاضیات گسسته)، فیزیک(2،1و3) و شیمی (2،1و 3) (طبق نظام جدید ) و دروس عمومی.

•          علوم تجربی:

زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، ریاضیات عمومی (آمار و هندسه را نیز شامل می‌شود)، فیزیک و شیمی

•          علوم انسانی:

زبان و ادبیّات فارسی (شامل: تاریخ ادبیات ایران و جهان، آرایه‌های ادبی، عروض و قافیه و متون نظم و نثر)، زبان عربی، اقتصاد، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، فلسفه و منطق، تاریخ، جغرافیا و ریاضیات پایه.

•          زبانهای خارجی:

زبان خارجی تخصّصی

•          هنر:

درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی-فیزیک، ترسیم فنی، خلاقیت تصویری و تجسمی، خلاقیت نمایشی، خلاقیت موسیقی، خواص مواد درس ریاضی برای بسیاری از داوطلبین دشوار است و از دروس مورد بحث است . 4 درس زبان و ادبیات فارسی، دین و زندگی، زبان خارجی و زبان عربی در تمام آزمون‌ها به‌عنوان دروس عمومی مورد سؤال واقع می‌شوند.[]

از سال1392 سنجش و پذیرش دانشجو علاوه بر شیوهٔ فراگیر در دانشگاه پیام نور قبولی در دانشگاه در بیشتر رشته‌های تحصیلی در هر پنج گروه آزمایشی علوم تجربی، ریاضی و فیزیک، علوم انسانی، هنر و زبان خارجه از طریق قبولی به شیوهٔ سوابق تحصیلی «معدل کتبی سوم دبیرستان» در بیشتر دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه غیرانتفاعی انجام گرفت و در دانشگاه جامع علمی کاربردی به صورت کامل از طریق پذیرش با سوابق تحصیلی انجام گرفت و در سال 1394 بیشتر از 20٪ رشته محل‌های دانشگاه‌های سراسری و بیش از 70٪ دانشگاه‌های دیگر کشور منحصراً پذیرش از طریق سوابق تحصیلی صورت گرفت. به علت استرس‌های کنکور و همچنین سواستفاده موسسات کشور از آن حذف کنکور مورد بررسی است اما علتی که بسیاری از افراد را دلواپس کرده نبود جایگزینی مناسب برای سنجش افراد است.

بومی گزینی

سیاست‌های بومی گزینی که عمدتاً با هدف:

1٫         کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان و دانشگاه (نظیر مشکل کمبود خوابگاه، افت تحصیلی ناشی از دوری خانواده و مشکلات اقتصادی).

2٫         کاهش مهاجرت‌های درون کشوری

اتخاذ شد،

چند نوع پذیرش برای رشته‌ها به وجود آورد، از جمله: کشوری، قطبی، استانی و… که براساس محل دریافت مدرک است.[]

و رشته‌ها با توجه به نوع گزینش و موقعیت فرد توزیع می‌شود.

کنکور در افغانستان

در افغانستان سالانه امتحان کنکور فقط از کسانی که از صنف (پایه) دوازدهم فارغ شده‌اند اخذ می‌شود. بنابر پذیرش اندک دانشگاه‌های دولتی میزان این امتحان دشوارترین امتحان به‌شمار می‌رود. این امتحان همه ساله از دلو آغاز و در تمام ولایات برگزار شده تا به جوزا ادامه دارد. 160 سؤال شامل این امتحان است که 360 نمره دارد منبع آنها بیشتر به کتاب‌های سه صنف آخر یعنی دهم، یازدهم و دوازدهم می‌رسد و موضوعات سؤال‌ها به دو بخش عمده ساینسی و اجتماعی تقسیم شده‌است.

کنکور دانشگاه فنی و حرفه ای

شامل کلیه رشته‌های فنی و حرفه ای و کار و دانش می‌شود که شامل دروس عمومی مانند ادبیات 1و2 , دینی و زندگی 1و2و3 و دروس پایه مانند ریاضی 1و2 در بعضی از رشته‌ها مانند کامپیوتر(مهندسی کامپیوتر) و الکتروتکنیک(مهندسی برق) ریاضی 3، فیزیک 1 و دروس‌های تخصصی در هر رشته می‌شوند؛ البته در سال 95 تصمیم بر آن شد که برای ورود به 31 رشته فنّی و حرفه ای و کار و دانش نیازی به کنکور نیست.[]

البته هنر آموزان کار و دانش برای ورود به دانشگاه‌های فنّی و حرفه ای باید بعضی از دروس کنکوری رشته خود را خود بخوانند زیرا آن دروس به‌طور عادی در هنرستان‌های کار و دانش تدریس نمی‌شوند.

کنکور دانشگاه آزاد اسلامی

مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی نیز آزمون‌های تقریباً مشابهی را برای پذیرش دانشجو برگزار می‌کرد. دانشگاه آزاد اسلامی، آزمون گروه پزشکی را جداگانه از آزمون علوم تجربی برگزار می‌کرد. از کنکور سراسری 1392 این آزمون با آزمون سراسری تلفیق شده‌است و داوطلبان فقط در آزمون سراسری شرکت می‌کنند.

تأثیر معدل در کنکور

در سال 95 برای کنکور 96 تأثیر معدل مثبت درنظر گرفته شد و برای سالهای بعد باید بررسی شود. چرا که طبق قوانین، تأثیر قطعی معدل درکنکور باید در صورتی اعمال شود که امتحانات سه سال آخر دبیرستان بصورت نهایی برگزار شود. با اعتراض به این مسئله که چرا نمرات یک سال امتحان نهایی (سال سوم) باید در کنکور تأثیر قطعی داشته باشد این موضوع بررسی شده و تأثیر معدل در کنکور 96 تأثیر مثبت شد.تاثیر معدل در کنکور سراسری سال 98 بعد از کش و قوس های فراوان بصورت حداکثر 30 درصد مثبت اعلام شد و عملا تاثیری در قبولی رشته های پر متقاضی نخواهد داشت.

تعداد داوطلبان کنکور بین سال‌های 94 تا 96 به تفکیک جنسیت

در آزمون سراسری سال 94, 880 هزار و 756 نفر شرکت نمودند، که از این تعداد 518 هزار و 157 نفر زن و 362 هزار و 599 نفر مرد بودند یا به عبارت دیگر 58٫83 درصد از داوطلبان زن و 41٫17 درصد از داوطلبان مرد بودند. در آزمون سراسری سال 95 تعداد 860 هزار و 109 نفر داوطلب ثبت نام کردند، که از این تعداد 509 هزار و 19 نفر زن و 351 هزار و 90 نفر مرد بودند یا به عبارت دیگر 59٫18 درصد از داوطلبان زن و 40٫82 درصد از داوطلبان مرد بودند. در آزمون سراسری 96 جمعاً تعداد 929هزار و 791 داوطلب ثبت‌نام نمودند، که از این تعداد 548 هزار و 220 نفر زن و 381 هزار و 571 نفر داوطلبان مرد شرکت کرده بودند.

حذف کنکور

در حال حاضر با توجه به افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها در ایران، بحث‌هایی بر سر حذف کنکور در ایران وجود دارد و برخی نمایندگان مجلس خواهان حذف آن می‌باشند، اما برخی دیگر معتقدند که هنوز زیرساخت‌های لازم برای حذف کنکور وجود ندارد و به همین علت این بحث بلاتکلیف مانده است.[][]